Αν ένα σωματείο καλαθοσφαίρισης έχει το μπάσκετ στο DNA του, αυτός είναι ο ΗΡΑΚΛΗΣ. Ιδρύθηκε το 1908 ως Γυμναστικός Σύλλογος Ηρακλής, έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη κι αγωνίζεται με χρώματα το μπλε και το λευκό. Στο έμβλημά του απεικονίζεται ο Ηρακλής του Λύσιππου, άγαλμα του 4ου αιώνα π.Χ. Το τμήμα ανδρικής καλαθοσφαίρισης του συλλόγου ιδρύθηκε το 1921 αποτελώντας μάλιστα την πρώτη ομάδα που κατέκτησε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Έδρα του είναι το ιδιόκτητο Ιβανώφειο Κλειστό Γυμναστήριο, χωρητικότητας 2.500 θεατών.
Γράφουν οι εφημερίδες της εποχής ότι στις 25 Οκτωβρίου 1921 θα άρχιζε στο γήπεδο του Ηρακλή το νέο αγώνισμα «Μπάσκετ μπωλ», το οποίο θα δίδασκε η ΧΑΝΘ, η οποία είχε στενή συνεργασία με τον Ηρακλή. Πολύ σύντομα, ο Ηρακλής πρωτοπόρησε και απέκτησε ομάδα μπάσκετ, με πρόεδρο τον Απ. Κοσμόπουλο και υπεύθυνο των “Αμερικανικών Αθλοπαιδιών” (όπως ονομάζονταν το μπάσκετ και το βόλεϊ) το Νικόλαος Βάγια. Ο Ηρακλής κατέκτησε το Πρωτάθλημα Ελλάδος το 1928, το πρώτο στην ιστορία του θεσμού. Νίκησε τη Νήαρ Ηστ 37-19, την ΑΕΚ 33-6, τον Άρη 30-23 και τον ΒΑΟ στον τελικό με 26-19.
Ο Γιάννης Αμπατζόγλου, ένας από τους παίκτες της ομάδας, υπήρξε ένα από τα δεκατρία ιδρυτικά μέλη της παγκόσμιας ομοσπονδίας μπάσκετ FIBA το 1932.
Το 1935 ο Ηρακλής αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδος για δεύτερη φορά στη ιστορία του και την επόμενη χρονιά κατέκτησε το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης και τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα.
Το 1961 ο Ηρακλής ισοβάθμησε με τον Σπόρτινγκ και τον Παναθηναϊκό στην 1η θέση του πανελληνίου πρωταθλήματος με 11 βαθμούς, έχοντας 5 νίκες και 1 ήττα. Δεν αγωνίστηκε στους αγώνες μπαράζ διαμαρτυρόμενος για παρατυπίες.
Το 1964 ο Ηρακλής κατακτά τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα Ελλάδας, αφού ισοβάθμισε με την ΑΕΚ στην κορυφή κι έχασε τον τίτλο σε αγώνα μπαράζ.
Τη σεζόν 1971-72 ο Αριστείδης Μούμογλου αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της Α εθνικής με 654 πόντους. Απέναντι στην ομάδα του ΒΑΟ ο Μούμογλου σκόραρε 145 πόντους σε ένα αγώνα που ο Ηρακλής κέρδισε με 170-94. Το 1979 η εθνική Ελλάδος κατακτά το χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες έχοντας στη σύνθεσή της τους Ηρακλειδείς Τάκη Καρατζουλίδη και Σωτήρη Σακελλαρίου.
Την περίοδο 2000-01 η ομάδα μπάσκετ του Ηρακλή συμμετείχε στη Σουπρολίγκα και προκρίθηκε στις 16 καλύτερες ομάδες της διοργάνωσης. Με τον Ηρακλή αγωνίζονταν εκείνη τη χρονιά ο Δημήτρης Διαμαντίδης, ο Νίκος Χατζηβρέττας, ο Λάζαρος Παπαδόπουλος και ο Σοφοκλής Σχορτσανίτης. Το 2002 ο Νίκος Χατζηβρέττας αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος, ενώ το 2004 ο Διαμαντίδης κέρδισε το βραβείο MVP του Ελληνικού Πρωταθλήματος. Μετά, μέσα από συνεχή οικονομικά και διοικητικά προβλήματα, η ομάδα άρχισε να ανεβοκατεβαίνει στη μεγάλη κατηγορία, μερικές φορές αντιμέτωπη με τη διάλυση.
Το 2018 ανακοινώνεται η σύσταση της «ΚΑΕ ΗΡΑΚΛΗΣ 2017» και η ομάδα ολοκληρώνει την κανονική διάρκεια αήττητη στο Ιβανώφειο, με συνολικό ρεκόρ 24-6, τερματίζοντας δεύτερη. Στα μπαράζ, απέκλεισε αρχικά το Χαρίλαο Τρικούπη Μεσολογγίου και μετά την Καστοριά κι επέτρεψε στην ΕΚΟ Basket League μετά από 8 χρόνια. Τα επόμενα χρόνια τερμάτισε 7ος, 10ος, και 13ος (με αφαίρεση τριών βαθμών) και υποβιβάστηκε. Εφέτος, στο τέλος του πρώτου γύρου της Elite League, ο Ηρακλής ισοβαθμεί με άλλες 3 ομάδες στην κορυφή με 10 νίκες – 5 ήττες, κι ελπίζει να επανέλθει για μια ακόμα φορά.
Το καλοκαίρι του 1994, ο προπονητής του Ηρακλή Λευτέρης Σούμποτιτς έχτισε μια υπέροχη ομάδα που δεν κέρδισε αυτό που έδειχνε μέσα στο παρκέ ότι δικαιούταν. Κέρδισε όλους τους μεγάλους μέσα στο Ιβανώφειο, με συνολικό ρεκόρ 12 νίκες – 1 ήττα εντός, τερμάτισε τρίτη στο ελληνικό πρωτάθλημα, αποκλείστηκε με 2-1 στα ημιτελικά του πρωταθλήματος και κόντραρε στα ίσα την Μπασκόνια (τότε Ταουγκρές) για την πρόκριση στον τελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου (όπως τότε λεγόταν το Κύπελλο Κυπελλούχων).
Ο Σούμποτιτς δεν είχε στην ομάδα παίκτες-ορχήστρα όπως ο Ντέιβιντ Ίνγκραμ ή ο Στιβ Μπαρτ και δεν κράτησε τον Τζέιμς Ντόναλτσον. Είχε όμως τον τεράστιο Γιούρι Ζντοβτς, ο οποίος ένα χρόνο πριν είχε έρθει ως πρωταθλητής Ευρώπης από τη Λιμόζ. Δίπλα του βρέθηκε ένας από τους πιο σπουδαίους ξένους παίκτες που έπαιξαν στην Ελλάδα, ο Γουόλτερ Μπέρι που αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της κανονικής περιόδου με 29.1 πόντους μ.ο. Κι ακόμα, στο ρόστερ υπήρχαν οι Λευτέρης Κακιούσης, Παπαχρόνης, Κουντουράκης, Χωλόπουλος, Μωραΐτης, Αστεριάδης, Ταμπάκης, Κούβελας, Παναγιωτίδης και Γιαννουζάκος.
Ο “γηραιός” ξεκίνησε τη χρονιά μέσα στα γκάζια και τερμάτισε την κανονική περίοδο με 20 νίκες – 6 ήττες. Εντός, κέρδισε Ολυμπιακό (70-66), Παναθηναϊκό (83-70), ΠΑΟΚ (68-56), Άρη (86-61), Πανιώνιο (70-69), ΑΕΚ (79-78) κι όλους τους άλλους πλην του Σπόρτιγκ.
Μια απρόσμενη ήττα τον έριξε από την τρίτη στην τέταρτη θέση και στο δεύτερο γύρο των πλέι-οφ έπαιξε κι απέκλεισε τον με Πανιώνιο με 2-1 νίκες.
Στα ημιτελικά, ο Ηρακλής κέρδισε τον Ολυμπιακό στο Ιβανώφειο αλλά έκανε δύο κακά ματς στο ΣΕΦ κι αποκλείστηκε από τον Ολυμπιακό.
Τερμάτισαν τελικά τρίτοι, κερδίζοντας δύο φορές εκτός τον ΠΑΟΚ (συνολικό σκορ 3-1).
Κι ενώ στην Ευρώπη η ομάδα πήγαινε τρένο, έχασε κρίσιμα ματς στις λεπτομέρειες ή το λάθος και στερήθηκε τη συμμετοχή σε έναν ευρωπαϊκό τελικό.
Ο Ηρακλής είναι η πρώτη ομάδα που κατέκτησε Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Γυναικών το 1967-68. Κατέκτησε ακόμα δύο πρωταθλήματα τις περιόδους 1970-71 και 1971-72 και πραγματοποίησε και τις δύο μοναδικές μέχρι σήμερα ευρωπαϊκές συμμετοχές του.
Από τη δεκαετία του 1980 μέχρι σήμερα, οι γυναίκες του ΗΡΑΚΛΗ ανεβοκατεβαίνουν στη μεγάλη κατηγορία, αντιμετωπίζοντας κάθε τόσο και διοικητικές κρίσεις που απειλούν όλο το οικοδόμημα του συλλόγου.
Το 2017-18, με ρεκόρ 21 νίκες – 1 ήττα κέρδισε την απευθείας άνοδο στην Α1 Εθνική Κατηγορία.
Εφέτος πρωταγωνιστεί στην Α2 Γυναικών κι ελπίζει να ανέβει και πάλι στη μεγάλη κατηγορία.
Ο Ηρακλής είναι μια μεγάλη ομάδα, με φανατικό αλλά μπασκετικό κοινό, και μια ιδιαίτερη κουλτούρα, όπως άλλωστε κι όλη η μεγάλη αθλητική οικογένεια του Ηρακλή. Είναι κι αυτός ένας από τους στυλοβάτες του ελληνικού μπάσκετ και πραγματικά αξίζει να βρει ηρεμία και σταθερότητα, να έλθει πάλι στην παρέα των μεγάλων και να δημιουργήσει κι άλλες υπέροχες μπασκετικές ιστορίες.